Giai đoạn 2005 - 2010, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng khá cao và sự kiện gia nhập WTO - kinh tế đã phải chịu tác động rất mạnh xuất phát từ môi trường kinh tế chính trị thế giới, đặc biệt cuộc khủng hoảng tài chính 2008 và suy thoái kinh tế toàn cầu. Kinh tế trong nước tăng trưởng chậm, lạm phát cao, lãi suất tăng, tỷ giá biến động, dự trữ ngoại hối thấp, nhiều doanh nghiệp phải ngừng sản xuất kinh doanh (SXKD), giải thể, phá sản… Điều đó gây ra hệ lụy lượng hàng tồn kho cao, nợ xấu gia tăng, thanh khoản của nhiều tổ chức tín dụng (TCTD) gặp khó khăn, an toàn hệ thống bị suy giảm. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản, ngoại hối, vàng, tiền tệ… có nhiều xáo trộn, thiếu kỷ cương, khó kiểm soát… Những tác động từ thực tế đã gây ra nhiều bất ổn về kinh tế và xã hội.

Để triển khai có kết quả cùng lúc các mục tiêu quan trọng, NHNN đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó cơ chế quản lý và điều hành chính sách tiền tệ đã có sự đổi mới mạnh mẽ, phù hợp với diễn biến thực tế trên thị trường quốc tế, đồng thời đảm nhiệm được vai trò dẫn dắt, định hướng và điều tiết thị trường. Công tác quản lý điều hành chính sách tiền tệ đã nhận được sự đánh giá cao của Đảng, Nhà nước, các tổ chức tài chính tiền tệ trong và ngoài nước...

Sát cánh với NHNN, VietinBank đã triển khai thực hiện thành công các nhiệm vụ quan trọng trong quá trình thực thi chính sách tiền tệ quốc gia. VietinBank tích cực tiết giảm chi phí đầu vào để liên tục điều chỉnh giảm lãi suất cho vay nhằm chia sẻ và tháo gỡ khó khăn giúp các doanh nghiệp sớm khôi phục và phát triển SXKD. Thực tế hoạt động kinh doanh của VietinBank đã có tác dụng truyền dẫn, cụ thể hóa chính sách tiền tệ của NHNN tới nền kinh tế, góp phần đảm bảo kiềm chế lạm phát, ổn định lãi suất, tỷ giá, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ SXKD, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Năm 2015, VietinBank đã đạt kết quả ấn tượng về tăng trưởng quy mô, hiệu quả hoạt động: Dư nợ cho vay nền kinh tế tăng trưởng 22% với cơ cấu tín dụng chuyển dịch có nhiều chuyển biến tích cực; dư nợ khách hàng bán lẻ tăng 51%; dư nợ khách hàng doanh nghiệp tăng 15,3%, trong đó phân khúc khách hàng vừa và nhỏ tăng trưởng 26% và khách hàng doanh nghiệp FDI tăng 37,5%.

VietinBank đã triển khai nhiều chương trình/gói tín dụng ưu đãi có tính đặc thù phù hợp với từng ngành, lĩnh vực, sản phẩm chủ lực của nền kinh tế. Cơ chế chính sách tín dụng của VietinBank hướng tới cho vay theo chuỗi cung ứng, cho vay ứng dụng công nghệ cao, cho vay thủy sản, các lĩnh vực ưu tiên, kích cầu, cho vay nhà ở xã hội… Tăng trưởng tín dụng lành mạnh của VietinBank đã đóng góp tích cực vào tăng trưởng tín dụng chung toàn Ngành, đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế trên nguyên tắc đảm bảo chất lượng tín dụng với cơ cấu chuyển dịch tích cực sang các lĩnh vực ưu tiên theo định hướng của Chính phủ.

Bên cạnh đó, VietinBank là thành viên tích cực của thị trường liên ngân hàng trong việc cung ứng vốn cho các thành viên thị trường, đặc biệt trong thời điểm căng thẳng thanh khoản góp phần ổn định hệ thống ngân hàng. VietinBank tích cực đầu tư các giấy tờ có giá do NHNN, Bộ Tài chính, Ngân hàng Phát triển, Ngân hàng Chính sách xã hội phát hành, góp phần cung ứng lượng vốn lớn và ổn định cho việc đầu tư cơ sở hạ tầng và các dự án trọng điểm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh thị trường ngoại hối diễn biến phức tạp, VietinBank đã tư vấn kịp thời giúp khách hàng giảm thiểu rủi ro về tỷ giá, đồng thời đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngoại tệ của khách hàng, góp phần tích cực ổn định thị trường ngoại hối, nâng cao uy tín thương hiệu của VietinBank. Với những nỗ lực của toàn hệ thống, VietinBank tiếp tục là ngân hàng dẫn đầu Ngành về kết quả kinh doanh, lợi ích của các cổ đông, nhà đầu tư được đảm bảo với lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2015 đạt 7.360 tỷ đồng.

Phát huy vai trò NHTM trụ cột, năm 2016, VietinBank xác định một số nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung triển khai như sau:

- Giữ vững vai trò là NHTM trụ cột trong việc triển khai thực thi chính sách của Đảng, Chính phủ và NHNN trong quá trình điều hành chính sách tiền tệ và quá trình tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD).

- Thúc đẩy tăng trưởng hoạt động kinh doanh liên tục, mạnh mẽ với mục tiêu tăng trưởng quy mô cao hơn bình quân Ngành. Định hướng tiếp tục tăng trưởng vào các lĩnh vực được Chính phủ ưu tiên, khuyến khích, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho nền kinh tế, tạo môi trường SXKD thuận lợi, thúc đẩy kinh tế phát triển. Thực hiện được lộ trình cải thiện cơ cấu thu nhập, tăng thu nhập từ dịch vụ. Tiên phong trong công tác hiện đại hóa hệ thống công nghệ và dịch vụ thanh toán, phát triển các sản phẩm, dịch vụ vượt trội, khác biệt, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.

- Nâng cao năng lực quản trị rủi ro, triển khai thực hiện thành công Basel II tại VietinBank, thực hiện mạnh mẽ truyền thông về văn hóa quản trị rủi ro, nâng cao nhận thức cán bộ về rủi ro, chủ động ngăn ngừa, phát hiện rủi ro, tăng cường tính tuân thủ tới từng đơn vị và cá nhân trong toàn hệ thống...

Kiến nghị và đề xuất

Chính phủ đã xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2016 - 2020) với mục tiêu tổng quát: “Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đi đôi với đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, bảo đảm cho nền kinh tế phát triển bền vững… nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế”. Để đạt được mục tiêu tổng quát trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, VietinBank kiến nghị và đề xuất NHNN điều hành chính sách tiền tệ:

- Tiếp tục điều hành linh hoạt, chủ động, từng bước giảm bớt biện pháp hành chính, dần gỡ bỏ công cụ quản lý trực tiếp, sử dụng hiệu quả các công cụ điều hành gián tiếp phù hợp với sự phát triển của thị trường; kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, điều hành hiệu quả lãi suất thị trường hướng tới thực hiện mục tiêu của chính sách tiền tệ. Đa dạng hóa Giấy tờ có giá ngắn hạn nhằm sử dụng hiệu quả nghiệp vụ thị trường mở (OMO), tích cực hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD và tạo điều kiện giúp thị trường Giấy tờ có giá Việt Nam phát triển.

- Nâng cao năng lực phân tích dự báo, diễn biến kinh tế trong và ngoài nước để kịp thời và chủ động định hướng thông tin, điều tiết thị trường đảm bảo có đối sách phù hợp; phối kết hợp nhịp nhàng và linh hoạt với Chính sách tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

- Đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu các TCTD đảm bảo cho hệ thống phát triển mạnh và bền vững, làm tiền đề cơ bản cho việc dẫn truyền hiệu quả các công cụ của chính sách tiền tệ; tiếp tục thực hiện thành công quá trình tái cơ cấu giai đoạn 2016 - 2020, nâng cao năng lực tài chính, khả năng cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt có cơ chế đặc thù giúp VietinBank tích cực hỗ trợ các NHTM yếu kém để tiếp tục duy trì vị trí là NHTM trụ cột dẫn dắt, tạo lập thị trường hoạt động phát triển an toàn và hiệu quả.

- Phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ ngành liên quan thúc đẩy thị trường tài chính - tiền tệ phát triển, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế, đảm bảo hoạt động cân bằng, đồng bộ giữa các thị trường nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế thực sự bền vững.