Là người trong ngành Ngân hàng, ông có thể đánh giá về quá trình xử lý nợ xấu vừa qua?
Trước đây, khi nền kinh tế có vấn đề, nợ xấu ở mức cao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành nhiều giải pháp hỗ trợ cho DN, trong đó có cả hỗ trợ cho ngân hàng. Ví dụ như năm 2011, NHNN đã có văn bản cho phép các ngân hàng cơ cấu lại các khoản nợ đối với các DN tạm thời khó khăn, theo đánh giá của ngân hàng là có khả năng phục hồi và phát triển.
Giải pháp này được xem là kịp thời và rất tốt. Sau đó, NHNN đã trình Chính phủ thành lập Công ty quản lý tài sản các TCTD Việt Nam (VAMC) để thực hiện nhiệm vụ, mua nợ xấu của các TCTD, nhằm tháo gỡ khó khăn cho cả DN và NHTM lúc đó.
Tuy nhiên, chúng ta có con số nợ xấu rất lớn nên nếu tiếp tục để các NHTM tự xử lý thì họ phải trích lập 100%, ảnh hưởng đến tài chính của các ngân hàng, dẫn đến giảm nguồn lực của các ngân hàng trong việc hỗ trợ cho DN, nền kinh tế. Bởi hiện nay, do thị trường vốn của chúng ta còn phát triển hạn chế, 80% nhu cầu vốn để kinh doanh của các DN chính là từ ngân hàng nên sứ mệnh của VAMC vừa qua, trong việc mua nợ xấu của ngân hàng là đúng đắn.
Nhưng để VAMC có thể xử lý hiệu quả các khoản nợ xấu của các NHTM, mà hiện nay còn 80%/ tổng nợ xấu, giai đoạn vừa qua đã xử lý được khoảng 20% (đã xử lý thu tiền về). Con số 80% này, có thể nói là những khoản nợ xấu để xử lý rất khó khăn, hầu hết có những vướng mắc về pháp lý, thủ tục. Do vậy, ở đây, mấu chốt để xử lý là cơ chế tháo gỡ cho các khoản nợ này, vì nó gắn với các tài sản.
Các tài sản này chủ yếu thiếu về tính pháp lý. Do vậy rất cần sự tháo gỡ của các cơ quan, Bộ, ban, ngành. Chúng ta cần có một thông tư liên Bộ hoặc là có văn bản liên Bộ để bao gồm các cơ quan chức năng, cùng tháo gỡ các vướng mắc về tính pháp lý. Có như vậy, chúng ta có thể xử lý, giải quyết rất nhanh các khoản nợ xấu này, gắn với đó là xử lý tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu.
Vậy chúng ta có cần thêm nguồn lực tài chính để xử lý nợ xấu không, thưa ông?
Trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp thế này thì rất khó khăn. Giả sử nếu có thì chỉ là khoản mồi để VAMC thực hiện nhiệm vụ. Tôi cho rằng, cơ chế là quan trọng nhất, nếu có cơ chế thì chúng ta cũng không phải bỏ tiền ra để xử lý mà tự VAMC có thể xử lý bằng cơ chế.
Nợ xấu của VAMC đang có 2 loại, một là mua bán nợ xấu để hỗ trợ cho ngân hàng; hai là việc mua nợ xấu theo hình thức thương mại, là mua đứt thì cần phải có cơ chế, để hỗ trợ VAMC, tháo gỡ được khó khăn hiện nay, qua đó tiếp tục giúp các ngân hàng, đưa vốn tồn đọng vào phục vụ nền kinh tế.
Một số vướng mắc cụ thể của ngân hàng khi xử lý nợ xấu mà cần sự phối hợp của nhiều cơ quan?
Thực tế, các khoản nợ gắn với tài sản, nếu chúng ta bán nợ, người mua sẽ nhìn vào tài sản của khoản nợ đó. Ở đây, tài sản thường ở 2 dạng chủ yếu: Một là bất động sản, hai là máy móc thiết bị. Với máy móc thiết bị thì không nhiều vướng mắc lắm. Nhưng với tài sản liên quan đến bất động sản thì có rất nhiều vướng mắc, đòi hỏi phải có sự vào cuộc chỉ đạo, quyết liệt của các Bộ, ban, ngành.
Có rất nhiều vấn đề cụ thể khó liệt kê hết được. Tôi cho rằng, đến giờ phút này, chúng ta cần sự phối hợp được thể hiện bằng văn bản, trong đó thể hiện rõ trách nhiệm của từng Bộ, ngành phải làm gì, khi có vướng mắc liên quan đến Bộ, ngành đó để xử lý.
Tại kỳ họp này, các đại biểu còn ý kiến khác nhau về quy định đấu giá nợ xấu cho VACM trong Luật Đấu giá tài sản. Ông có ý kiến gì?
Tôi cho rằng, quy định của Luật phải đảm bảo bình đẳng tương đối giữa các đối tượng. Mà ở đây cụ thể là liên quan đến Luật Đấu giá. Tôi cho rằng, với VAMC, vì đây là một công ty do Chính phủ thành lập, thực hiện sứ mệnh xử lý nợ xấu, không vì mục tiêu lợi nhuận. Trong chừng mực nào đó, VAMC cũng có thể đảm đương được chính vai trò là trung tâm đấu giá, hoặc công ty đấu giá để thực hiện đấu giá.
Ở đây, chỉ có các quy định cho VAMC đấu giá cái gì thì phải quy định rõ. Ví dụ, VAMC được quyền đấu giá những tài sản, khoản nợ xấu mà mua từ các NHTM, để thông qua đó, hỗ trợ cho các NHTM xử lý nợ xấu. Như thế là được. Còn các nội dung khác, không thuộc phạm vi Chính phủ quy định, thì VAMC phải thực hiện theo luật...
Xin cảm ơn ông!
Theo Thời báo ngân hàng